Penyakit ginjal: gejala, sebab, hingga rawatan

Definisi

Apa itu penyakit buah pinggang?

Penyakit buah pinggang adalah fungsi buah pinggang yang tidak berfungsi. Ginjal adalah dua organ berbentuk kacang yang terletak di rongga perut, di kedua-dua bahagian tulang belakang di tengah belakang, tepat di atas punggung anda. Sebagai bahagian saluran kencing, buah pinggang mempunyai beberapa peranan, iaitu:

• Membersihkan darah dari toksin, bahan buangan, dan cecair berlebihan.
• Membantu menghasilkan air kencing.
• Kekalkan keseimbangan garam dan mineral dalam darah anda.
• Membantu mengawal tekanan darah.
• Menghasilkan eritropoietin, yang berfungsi untuk membuat sel darah merah.
• Menghasilkan sebatian vitamin D aktif yang diperlukan untuk menjaga kesihatan tulang.

Kerosakan buah pinggang menyebabkan sisa produk dan cecair menumpuk di dalam badan. Keadaan ini menyebabkan beberapa masalah, seperti bengkak di pergelangan kaki, muntah, kelemahan, insomnia, dan sesak nafas.

Penyakit ginjal juga dapat dipicu oleh sejumlah masalah kesehatan lain, seperti tekanan darah tinggi (hipertensi) dan diabetes. Ini bermaksud bahawa orang yang mempunyai kedua-dua penyakit ini berisiko lebih tinggi terkena penyakit ginjal walaupun fungsi ginjal mereka sebelumnya adalah normal.

Sekiranya penyakit ginjal tidak dirawat dengan baik, sejumlah komplikasi dapat timbul, seperti:

• jangkitan buah pinggang,
• Batu karang,
• kegagalan buah pinggang,
• sista buah pinggang, dan
• barah buah pinggang.

Mengapa penyakit buah pinggang tidak boleh dipandang rendah?

Sebilangan besar gangguan buah pinggang menyerang nefron. Nefron adalah bahagian organ ginjal. Apabila nefron terganggu, buah pinggang tidak dapat mengeluarkan sisa.

Apabila fungsi ginjal berhenti sepenuhnya, tubuh akan dipenuhi dengan air dan produk buangan, juga dikenali sebagai uremia. Kesannya, badan atau kaki membengkak dan cepat merasa letih kerana badan memerlukan darah yang bersih.

Uremia yang tidak dirawat dengan baik boleh menyebabkan sawan atau koma, yang boleh menyebabkan kematian. Oleh itu, gangguan fungsi ginjal tidak boleh dipandang remeh kerana boleh membawa maut.

Jenis

Jenis penyakit buah pinggang

Penyakit ginjal yang tidak dirawat dengan baik boleh menyebabkan sejumlah keadaan yang boleh membahayakan tubuh. Berikut adalah beberapa jenis penyakit buah pinggang yang paling biasa:

1. Kegagalan buah pinggang kronik

Kegagalan buah pinggang kronik adalah gangguan buah pinggang yang telah berlangsung lebih dari tiga bulan. Keadaan ini boleh berlaku kerana ginjal tidak lagi dapat menyaring sisa dan tidak dapat mengawal jumlah air, garam, dan kalsium dalam darah.

2. Kegagalan buah pinggang akut

Apabila buah pinggang tidak dapat membuang sisa metabolik dari badan dan menyeimbangkan air dan elektrolit, ini bermakna anda mengalami kegagalan buah pinggang akut. Ginjal biasanya membuang sisa metabolik dari badan dan mengeluarkan air kencing. Sekiranya penyakit buah pinggang akut berlaku, penumpukan sisa akan berlaku akibat tidak dirembeskan dengan betul.

3. Batu ginjal

Batu ginjal adalah deposit keras yang terbentuk dari zat dalam air kencing. Penyakit ini, yang dikenali sebagai pundi batu, boleh menjadi sekecil beberapa inci. Batu ginjal biasanya tidak menyebabkan gejala, tetapi boleh menyebabkan masalah saluran kencing, seperti jangkitan dan penyumbatan aliran air kencing.

4. Kista buah pinggang

Kista ginjal adalah kantung berisi cecair yang terbentuk di dalam ginjal. Kista ginjal boleh menyebabkan masalah serius dengan fungsi buah pinggang. Umumnya, penyakit buah pinggang jenis ini jarang menyebabkan komplikasi atau dikenali sebagai sista buah pinggang sederhana.

Terdapat tiga jenis sista ginjal, iaitu ginjal polikistik, sista ginjal medula, danbuah pinggang span medula.

5. Glomerulonefritis

Glomerulonefritis (gangguan glomerulus) adalah keadaan apabila keradangan berlaku di buah pinggang. Ginjal mempunyai penapis kecil yang terdiri daripada saluran darah kecil dan bertanggung jawab untuk menyaring darah ketika cairan, elektrolit, dan sisa berlebihan.

Saringan kemudian membawa sisa ke dalam air kencing. Sekiranya glomeruli rosak, fungsi ginjal akan terganggu dan boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang.

Gejala

Apakah simptom penyakit buah pinggang?

Pada peringkat awal penyakit buah pinggang, biasanya tidak ada gejala yang serius. Tanda dan gejala penyakit buah pinggang akan berkembang dari masa ke masa sekiranya penurunan fungsi buah pinggang lambat.

Berikut adalah beberapa tanda dan gejala penyakit buah pinggang.

• Pening dan muntah.
• Hilang selera makan.
• Badan terasa lemah dan lesu (kurang bersemangat).
• Tidur terganggu.
• Kurang kerap membuang air kecil.
• Perubahan warna dan buih.
• Air kencing bercampur dengan darah (hematuria).
• Kekejangan otot dan kekejangan.
• Tubuh membengkak, terutamanya di kaki dan tangan.
• Kulit kering dan gatal.
• Sakit dada kerana penumpukan cecair di sekitar lapisan jantung.
• Gangguan irama atau degupan jantung.
• Tekanan darah tinggi (darah tinggi).
• Kesukaran menumpukan perhatian dan sering merasa pening.
• Sesak nafas kerana penumpukan cecair di paru-paru.

Tanda dan gejala kelainan pada buah pinggang tidak begitu spesifik. Ini kerana penyakit buah pinggang sering disebabkan oleh penyakit lain. Dalam beberapa kes, gejala masalah buah pinggang mungkin tidak muncul sehingga kerosakan serius dilakukan.

Oleh itu, buat temu janji dengan doktor anda jika anda mempunyai tanda-tanda atau gejala penyakit buah pinggang.

Bila hendak berjumpa doktor

Sekiranya anda mempunyai tanda-tanda atau gejala penyakit buah pinggang yang disenaraikan di atas, segera berjumpa doktor. Setiap badan berfungsi berbeza antara satu sama lain. Sentiasa berbincang dengan doktor anda untuk mencari penyelesaian terbaik untuk keadaan anda.

Sebab

Apa yang menyebabkan penyakit buah pinggang?

Berdasarkan jenisnya, berikut adalah penyebab penyakit buah pinggang.

Punca penyakit buah pinggang kronik

Penyakit ginjal kronik berlaku akibat keadaan yang merosakkan fungsi buah pinggang selama beberapa bulan atau tahun. Terdapat beberapa perkara yang menyebabkan fungsi ginjal menurun disebabkan oleh buah pinggang kronik, iaitu:

• Kerosakan saluran darah ke buah pinggang akibat darah tinggi dan diabetes
• Keradangan unit tisu ginjal, glomerulus (glomerulonefritis)
• Pertumbuhan sista pada buah pinggang (penyakit ginjal polikistik)
• Aliran air kencing kembali ke buah pinggang (refluks Vesicoureteral)
• Gangguan ginjal kongenital atau saluran kencing
• Jangkitan buah pinggang berulang (pielonefritis)

Penyebab kegagalan buah pinggang akut

Kegagalan buah pinggang akut adalah kerosakan organ ginjal secara tiba-tiba. Dalam beberapa kes, gangguan buah pinggang ini berlangsung sebentar. Namun, ada kemungkinan ia boleh berlaku dalam jangka masa yang lama.

Berikut adalah beberapa penyebab kerosakan pada buah pinggang.

• Kerosakan tisu ginjal akibat ubat-ubatan atau jangkitan teruk (sepsis).
• Mempunyai sejarah penyakit buah pinggang kronik.
• Penyumbatan air kencing dari buah pinggang.
• Kekeringan.
• Kerosakan pada otot yang serpihannya memasuki aliran darah (rabdomyolysis).
• Adanya kecederaan traumatik pada buah pinggang disertai dengan kehilangan darah.
• Halangan aliran air kencing akibat pembesaran prostat.
• Komplikasi kehamilan, seperti eklampsia dan preeklamsia, atau Sindrom HELLP yang berkaitan.

Faktor-faktor risiko

Siapa yang berisiko menghidap penyakit buah pinggang?

Diabetes dan darah tinggi dikaitkan dengan penyakit buah pinggang. Selain daripada dua penyakit ini, ada beberapa faktor lain yang menyebabkan seseorang berisiko tinggi terkena penyakit ginjal.

• Sejarah penyakit jantung.
• Asap.
• Obesiti.
• Kolesterol tinggi.
• Sejarah keluarga penyakit buah pinggang.
• Afrika, Orang Asli Amerika atau Asia.
• Berumur lebih dari 65 tahun (warga tua).

Faktor di atas adalah faktor yang tidak dapat dipulihkan. Di samping itu, gangguan buah pinggang sering dikaitkan dengan keadaan perubatan lain, seperti yang berikut.

• Penyumbatan saluran darah di lengan atau kaki.
• Diabetes.
• Hipertensi.
• Kegagalan jantung.
• Sedang menjalani rawatan intensif di hospital kerana penyakit serius.
• Penyakit hati.

Komplikasi

Apakah komplikasi yang mungkin berlaku?

Sekiranya anda menghidap penyakit buah pinggang, hampir setiap bahagian badan anda akan terjejas. Berikut adalah beberapa risiko komplikasi yang boleh berlaku disebabkan oleh buah pinggang yang rosak.

• Bengkak lengan di kaki dan tangan dan tekanan darah tinggi kerana penyumbatan cecair.
• Peningkatan mendadak dalam kadar kalium dalam darah (hiperkalemia) yang mengganggu fungsi hati.
• Risiko penyakit jantung dan saluran darah.
• Kekuatan tulang yang lemah dan risiko patah tulang.
• Anemia.
• Mati pucuk dan penurunan dorongan seks.
• Kerosakan sistem saraf pusat yang menyebabkan kesukaran menumpukan perhatian pada kejang.
• Tindak balas imun menurun dan lebih mudah dijangkiti penyakit.
• Perikarditis, keradangan membran kantung, seperti yang menutupi hati anda (perikardium).
• Komplikasi kehamilan.
• Kerosakan buah pinggang secara kekal dan memerlukan pemindahan buah pinggang untuk terus hidup.

Diagnosis

Bagaimana anda mendiagnosis penyakit buah pinggang?

Penyakit buah pinggang awal biasanya tidak mempunyai tanda atau gejala. Ujian adalah satu-satunya cara untuk mengetahui keadaan buah pinggang anda. Penting bagi buah pinggang anda untuk diperiksa jika anda mempunyai faktor risiko utama seperti diabetes, tekanan darah tinggi, penyakit jantung, atau riwayat keluarga kegagalan buah pinggang.

Berikut adalah beberapa ujian ginjal dan kelainan di dalamnya.

• Ujian darah untuk memeriksa GFR dan melihat apakah buah pinggang menyaring dengan betul.
• Ujian pelepasan kreatinin.
• Biopsi buah pinggang untuk mengambil sampel tisu ginjal.
• Nitrogen Urea Darah (NUD).
• Ujian pencitraan dalam bentuk ultrasound dan CT scan.
• Uji air kencing untuk memeriksa albumin, yang merupakan protein dalam air kencing ketika fungsi ginjal terganggu.

Sebagai tambahan kepada beberapa ujian di atas, tekanan darah juga boleh menjadi penanda aras, sama ada anda menghidap penyakit buah pinggang atau tidak. Oleh itu, anda digalakkan untuk menjaga tekanan darah yang ditetapkan oleh setiap penyedia perkhidmatan kesihatan.

Semakin cepat anda mengetahui bahawa anda menghidap penyakit buah pinggang, semakin cepat anda mendapatkan rawatan untuk menunda atau mencegah kegagalan buah pinggang. Bagi penghidap diabetes dan faktor risiko lain, disyorkan melakukan pemeriksaan berkala setiap tahun.

Ubat dan ubat

Maklumat yang diberikan bukanlah pengganti nasihat perubatan. SELALU berjumpa doktor.

Apakah rawatan untuk penyakit buah pinggang?

Rawatan untuk buah pinggang yang rosak bergantung kepada penyebabnya. Sebilangan penyakit ginjal dapat disembuhkan, tetapi tidak jarang ia tidak dapat disembuhkan.

Kaedah rawatan penyakit ginjal biasanya bertujuan untuk membantu mengawal gejala, mengurangkan risiko komplikasi dan memperlambat keparahannya. Penyakit ginjal juga boleh menjadikan keadaan bertambah buruk dari masa ke masa dan boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang.

Sekiranya ini berlaku, rawatan untuk gangguan buah pinggang peringkat akhir mungkin diperlukan. Oleh itu, doktor akan berusaha melambatkan dan mengawal penyebab penyakit buah pinggang yang anda alami, sehingga ia berbeza-beza.

Dipetik dari Yayasan Ginjal Nasional AS, berikut adalah beberapa pilihan rawatan untuk penyakit buah pinggang.

• Inhibitor ACE atau ARB untuk membantu mengawal tekanan darah dan protein dalam air kencing.
• antibiotik untuk menghalang pertumbuhan bakteria.
• dialisis atau pemindahan buah pinggang apabila mencapai penyakit buah pinggang peringkat akhir.
• terapi konservatif, yang sedang menjalani rawatan yang memfokuskan diri untuk mengawal gejala dan kualiti hidup.
• pada diet rendah garam.

Rawatan rumah

Perubahan gaya hidup dan rawatan di rumah untuk merawat penyakit buah pinggang

Pesakit dengan penyakit ginjal sebenarnya boleh hidup seperti orang normal, seperti bekerja, bergaul dengan orang terdekat, dan aktif secara fizikal. Walau bagaimanapun, anda perlu mengubah gaya hidup dan diet anda untuk menjalani kehidupan yang lebih sihat dan lebih lama.

Ini kerana komplikasi penyakit buah pinggang, seperti serangan jantung dan strok, berisiko. Oleh itu, perubahan gaya hidup baik untuk jantung dan buah pinggang anda.

Perubahan gaya hidup

Gaya hidup sihat adalah panduan yang mesti diikuti oleh orang yang menghidap penyakit buah pinggang. Ini sangat penting jika anda menghidap diabetes, darah tinggi, atau kedua-duanya.

Anda boleh mulakan dengan membincangkan masalah ini dengan pakar pemakanan, pakar diabetes, atau profesional penjagaan kesihatan yang lain. Berikut adalah beberapa perkara yang boleh anda lakukan untuk mengawal gejala dan membantu menjaga kesihatan buah pinggang.

• Mengekalkan tekanan darah dan mengatur kadar natrium mengikut cadangan doktor.
• Kawal kadar gula dalam darah jika anda menghidap diabetes untuk mengurangkan keparahan sakit buah pinggang.
• Mengekalkan kolesterol darah dengan diet, senaman teratur, untuk menjaga berat badan.
• Ambil ubat seperti yang diarahkan oleh doktor anda.
• Mulailah mengurangkan dan berhenti merokok agar tidak memburukkan lagi kerosakan buah pinggang.
• Bersenam dengan lebih aktif agar tekanan darah, glukosa darah, kadar kolesterol tetap terjaga.
• Kurangkan berat badan jika anda berlebihan berat badan sehingga buah pinggang anda tidak bekerja lebih keras.

Perubahan diet

Gaya hidup sihat tidak dapat dipisahkan dari diet berkhasiat ketika anda menghidap penyakit buah pinggang. Terdapat beberapa makanan yang baik untuk buah pinggang. Walau bagaimanapun, anda perlu memperhatikan makanan yang siap dimakan kerana mengandungi garam dan natrium tambahan yang tinggi yang boleh memperburuk keadaan buah pinggang.

Secara amnya, doktor anda akan mengesyorkan agar anda berjumpa dengan pakar pemakanan atau pakar diet. Ini supaya anda dapat mengetahui cara memilih makanan yang mudah diproses oleh ginjal dan mengetahui nutrien penting untuk penyakit buah pinggang.

Sekiranya anda mempunyai sebarang pertanyaan, berjumpa dengan doktor anda untuk mendapatkan penyelesaian terbaik untuk masalah anda.